Historia Parafii
POCZĄTKI – Początki parafii Kijany wiążą się z kościołem w niedalekim Nowogrodzie (wzmianka w „Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis” Jana Długosza). Już w 1325 roku w Nowogrodzie była parafia pw. Wszystkich Świętych. Następnie Kościół ów został zamieniony na zbór kalwiński. Prawdopodobnie, kiedy kościół powrócił ponownie do katolików, został spalony przez innowierców.

1598 – Ufundowanie drewnianego Kościoła przez Piotra Czernego z Witowic, podstolego lubelskiego i właściciela Kijan.

1599 – 8 stycznia powołanie aktem erekcyjnym nowej parafii pw. Świętej Anny w Kijanach przez kardynała Jerzego Radziwiłła, biskupa krakowskiego.

1639-59 Rozbudowa drewnianego Kościoła za Księdza Proboszcza Bartłomieja Bernatowicza. Z prawej strony dobudowano kaplicę z kamienia i umieszczono w niej obraz Matki Bożej, z lewej strony dostawiono drewnianą kaplicę Krzyża Świętego.

1683 – Śluby przed cudownym obrazem Matki Bożej Kijańskiej Anastazego Miączyńskiego, wojewody wołyńskiego, właściciela pobliskich Zawieprzyc. Udając się pod wodza króla Jana III Sobieskiego na odsiecz Wiednia, przybył pieszo wraz z całym domem i dworem do Kijan. Anastazy Miączyński ślubuje po szczęśliwym powrocie spod Wiednia wybudowanie w miejsce drewnianego murowanego kościoła i umieszczenie obrazu matki Bożej w głównym ołtarzu.

1686 – Rozpoczęcie przez Anastazego Miączyńskiego budowy nowej świątyni jako wotum dziękczynnego. Fundator zasłynął w bitwie pod Wiedniem, jako zwycięski pułkownik jazdy i obrońca Króla. I jego czyny wojenne uznane zostały przez Cesarza Austrii nadaniem mu tytułu Hrabiego Świętego Cesarstwa Rzymskiego.

1723 – ukończenie budowy murowanego kościoła przez Piotra Miączyńskiego, syna Anastazego.

1745 – 12 października konsekracja nowego Kościoła pw. Świętej Anny przez Biskupa Michała Kunickiego, sufragana krakowskiego.

1911 – rozbudowa kościoła staraniem księdza proboszcza Ignacego Jaworowskiego (między innymi wydłużenie nawy głównej, budowa wieży kościelnej i dzwonnicy).

1926 – gruntowna renowacja Kościoła w okresie działalności Księdza Macieja Wójtowicza.

1939 – uszkodzenie Kościoła przez wojska niemieckie (spłonęła wtedy część wieży, dach na Kościele, popękało sklepienie). Zabezpieczenie świątyni przed ruiną na okres wojny staraniem księdza Proboszcza Kazimierza Sitkowskiego.

W latach 1946-1957 – nastąpiła odbudowa Kościoła po zniszczeniach wojennych, kierowana przez Księdza Kazimierza Sitkowskiego.

1988 – rozpoczęcie gruntownych prac konserwatorskim nad przywróceniem dawnej świetności ołtarzom z inicjatywy Księdza Proboszcza Lucjana Marcinkowskiego.

Źródło:

Paweł Kuzioła, Kult Matki Boskiej Kijańskiej, Praca magisterska, Lublin 1991.

KOŚCIÓŁ STAN OBECNY

Wyposażenie wnętrza (ołtarz główny, dwa ołtarze boczne, ambona, chrzcielnica) jest jednolite – rokokowe (pochodzi z lat 30-tych XVIII wieku), białe ze złoceniami. Ołtarz główny jest architektoniczny, z bramkami po bokach, na których stoją ozdobne kwiatony. Po bokach ołtarza i w jego zwieńczeniu znajdują się rzeźby czterech aniołów. W polu głównym umieszczony jest obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z końca XVI lub początku XVII wieku (olej na płótnie). Widoczne są w nim wpływy malarstwa weneckiego. Przedstawia NMP w typie Matki Boskiej Śnieżnej, której pierwowzorem była bizantyjska ikona znajdująca się w rzymskiej bazylice Santa Maria Maggiore. Ma on nałożone metalowe sukienki zdobione ornamentem roślinnym, ufundowane w1846 przez Agatę i Franciszka Lisów. Dwie srebrne korony ufundowało w 1653 miasto Lublin. Według tradycji obraz został sprowadzony ze spalonego kościoła w Nowogrodzie. W zwieńczeniu ołtarza jest współczesny mu obraz św. Anny Samotrzeć. W tabernakulum z tego samego okresu są rzeźby dwu niewiast i dwa relikwiarze w kształcie trumienek po bokach. W jego zwieńczeniu Baranek w glorii i dwa anioły ze srebrnej blachy. Nisza obita jest srebrnymi blachami, trybowanymi z hierogramami IHS, ornamentem akantowym z muszlami oraz postacią Boga Ojca wśród obłoków w zwieńczeniu. Na pięciu plakietkach widnieją sceny Modlitwy w Ogrójcu, Chrystusa przed Piłatem, Biczowania, Koronowania cierniem, Zdjęcia z krzyża.

Ołtarze boczne także są architektoniczne, z rzeźbami aniołów po bokach i w zwieńczeniu. W lewym ołtarzu w polu głównym znajduje się obraz św. Kajetana, na zasuwie obraz św. Kazimierza, w zwieńczeniu obraz św. Katarzyny, współczesny ołtarzowi, ale później przemalowany. W prawym ołtarzu w polu głównym znajduje się XVIII-wieczny obraz św. Antoniego z Dzieciątkiem, w sukience zapewne z XVII/XVIII wieku. Na zasuwie obraz św. Mikołaja, w zwieńczeniu obraz św. Józefa współczesny ołtarzowi. Na obu ołtarzach są rokokowe relikwiarze z puszkami w kształcie serca pod ozdobnym baldachimem i rzeźbami aniołów po bokach. W kaplicy południowej jest ołtarz XIX-wieczny, klasycystyczny, z dodanymi uszakami i ornamentem barokowym. W nim rzeźby św. Jana Nepomucena i św. Jana Kantego oraz w polu głównym obraz św. Anny Samotrzeć z XIX wieku (lub gruntownie wówczas przemalowany). W kaplicy północnej również jest ołtarz klasycystyczny, z 1. połowy XIX wieku, z rzeźbioną grupą Ukrzyżowania i antepedium z tego samego okresu.

Na korpusie ambony są rzeźby Czterech Ewangelistów, na baldachimie – Chrystusa błogosławiącego, na zaplecku obraz NMP Niepokalanie Poczętej z tego samego okresu. Chrzcielnica jest przyścienna, z rzeźbioną Grupą Chrztu w Jordanie i personifikacją Kościoła na baldachimie. Do późnobarokowego wyposażenia należą trzy ławki kolatorskie (XVIII wiek) oraz dwa konfesjonały (2. połowa XVIII wieku), być może przerabiane w 1926 roku. Prospekt organowy jest klasycystyczny (1. połowa XIX wieku), z rzeźbami Dawida i dwóch aniołów oraz nałożonym ornamentem rokokowym. Wyposażenie zakrystii jest jednolite, późnobarokowe (1768). Składa się z komody, ściennej szafy z siedziskiem, przyściennego, szafiastego lavabo z kulistym, cynowym zbiornikiem i miseczką na wodę.

https://www.lubelskieklimaty.pl/atrakcje-turystyczne/koscioly-klasztory-kaplice/979-kijany-kosciol-sw-anny.html

Katalog zabytków sztuki w Polsce, T. VIII, z. 11 – dawny powiat lubartowski, Warszawa 1976

Irena Rolska-Boruch, Obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem w metalowej sukience w kościele parafialnym w Kijanach, ,,Roczniki Humanistyczne